ఎన్నాళ్లు ‘నేను నాది’ అంటారు, ఇకనైనా ‘మేము మనమూ’ అనండి

• 21. గోదా గోవింద గీతం
  

నేపథ్యం

ఆచార్యుడిద్వారానే శరణాగతి లభిస్తుందని తెలిపే పాశురం ఇది. నీళాదేవి కరుణించింది. నిన్న తనను మేల్కొల్పిన గోదా గోపికలతో నీళాదేవి కలిసిపోయింది. ‘‘నేనూ మీతోనే ఉంటాను. వెళదాం పదండి, మనందరమూ కలిసి శ్రీకృష్ణుని మేలుకొలుపుదాం ’’అన్నది నీళాదేవి. మొన్నటిదాకా శ్రీకృష్ణుణిని క్షణకాలం విడువకుండా ఆశ్రయించి ఉన్న నీళమ్మ ఇప్పుడు ఆశ్రయం కోరే వారితో కలిసినడుస్తూ  వారితోపాటు భగవంతుడి ఆశ్రయం కోరుతున్నారు. స్తుతించేప్పుడు మనతో ఉండి, ఆ స్తోత్రాన్ని స్వీకరించేప్పుడు భగవంతుడితో ఉండే అమ్మవారిని శ్రీః అంటారు. జీవకోటితో కలిసి మన మాట వినిపిస్తుంది. భగవంతుడితో కలిసి మన మాటలు వింటుంది. శృణాతి శృణోతి. పురుషకార భూతురాలు. శ్రీవైష్ణవంలో ఉన్న విశేషం అదే. తల్లి మనతోనూ ఉంటుంది. మనం ఆరాధించి ఆశ్రయించే దేవతా అవుతుంది. ఈ లోకంలో మనకు జన్మనిచ్చిన తల్లి కూడా అంతే. మనతో కలిసి పోయి మనను పెంచుతుంది. సమస్యవచ్చినపుడు అటు నాన్నతో ఉండి నాన్నద్వారా మనకు పరిష్కారాలు ఇస్తుంది. అందుకే అమ్మ దేవతకన్న గొప్ప. మనం ఘటికురాలు అని వ్యంగ్యంగా వాడతాం. కాని ఘటకత్వం అంటే జీవులను పరమాత్మతో చేర్చడం. మహాలక్ష్మి ఘటికురాలు. పరమాత్మతో చేర్చిన తరువాత ప్రాప్యమగు శ్రీమన్నారాయణుడితో తానూ చేరి ఉండడం ప్రాప్యం.  జీవత్వ, ఘటకత్వ, ప్రాప్యత్వము మూడు లక్షణములు ఉన్న శ్రీ మహాలక్ష్మీ ఘటికురాలని శ్రీ భాష్యం అప్పలాచార్యస్వామి అత్యద్భుతంగా వివరించారు.  తిరుప్పావై శ్రీ తత్వాన్ని తెలుసుకోవాలంటే శ్రీ భాష్యం వారి విస్తృతమైన వాఖ్యానం చదవాల్సిందే.

భగవంతుడియందు ప్రీతి ఉంటే వారి గుణాలకు లొంగి వశవర్తులవుతారు. ప్రీతి లేకపోతే బాణములకు లొంగి వశవర్తులు కావలసి వస్తుంది. నేను శ్రీరాముని అభిప్రాయాన్ని బట్టి తమ్ముడిని కాని, గుణములచే దాస్యభావమునొందిన వాడిని అని లక్ష్మణుడు చెప్పుకున్నాడట.

గోపికలు కూడా మేమంతా నీ గుణములకు ఓడిపోయి వచ్చాం స్వామి అని విన్నవించుకుంటున్నారీ మరో అద్భుతమైన పాశురంలో.

ఏట్రకలంగళ్ ఎదిరి పొంగి మీదళిప్ప
మాట్రాదే పాల్ శొరియుమ్ వళ్లల్ పెరుమ్ పశుక్కల్
ఆట్ర ప్పడైత్తాన్ మగనే ! యరివురాయ్
ఊట్రముడై యాయ్ ! పెరియాయ్ ! ఉలగినిల్
తోట్రమాయ్ నిన్ర శుడరే ! తుయిలెళాయ్
మాట్రారునక్కు వలితులైన్దు ఉన్ వా శర్కణ్
ఆట్రాదు వన్దు ఉన్నడి పణియు మాప్పోలే
పోట్రియామ్ వన్దోమ్ పుగళ్ న్దు ఏలోరెమ్బావాయ్

బొమ్మకంటి శ్రీనివాసాచార్యుల వారి తెలుగు అనువాదం చూడండి.

పాలు పిదుక దెచ్చు పాత్రలన్నియు పొంగి

          పొరల క్షీరము లెడతెరిపి లేక

కురిసెడి సాధువుల్ గోవుల పాలించు

          మేటి గోపుని బిడ్డ: మేలుకొలుము

స్వహిత రక్షాదరా: మహనీయ: మేలోకో:

          మహి జనించిన పరమపద నాథ:

‘‘శాత్రవుల్ నీ మ్రోల జవసత్త్వము లణంగి

          నీ గేహ దేహళి నిలిచి పిలిచి

గతిమాలి నీ పాద కంజ యుగ్మమె నమ్మి

          శరణార్థులై’’ రంచు సారె సారె

కాలపించుచు వచ్చి ఆనంద గీతికల్

          శౌరి: నీ సన్నిధి చేరినాము.

ప్రతిపదార్థములు:

పాల కుండలు (ఏట్రకలంగళ్) నిండి పైకి పొంగి పొరలి పోయే (ఎదిర్ పొంగి మీదళిప్ప) విధంగా ఎడతెగకుండా పాలు స్రవిస్తున్న (పాల్ శోరియుమ్) ఉదారమైన (వళ్లన్) భారీ ఆవులను (పెరుంబశుక్కళ్) విశేషంగా కలిగిన నందగోప కుమారా కృష్ణా (ఆట్రపడైత్తాన్ మగనే) మేలుకో (అఱిఉఱాయ్), వేదం తెలిపిన (ఊట్రముడైయాయ్) మహాబలశాలీ, వేదం వలన కూడా తెలుసుకోవడం సాధ్యం కాని (పెరియార్) మహామహిమాన్వితుడా, ప్రపంచంలో (ఉలగినిల్) సకల చేతనా చక్షువులకు ప్రత్యక్షంగా నిలిచిన (తోట్రం ఆయన్ నిన్ణ) తేజో రూపా (చుడరే), నిద్రమేలుకో (తుయలెజాయ్),  నీకు శత్రువులు (మాట్రార్) నీ ముందు బలాన్ని కోల్పోయి (ఉనక్కు వలితొలైందు) నీ ఇంటి వాకిట (ఉన్ వాశల్ కళ్) గతిలేక నిలిచి (ఆట్రాదువందు) నీ పాదాలను (ఉన్ అడి) స్తుతించినట్లు (పణియు మాపోలే) మేము (యామ్) నిన్ను స్తుతించి (పుగజున్దు) నీకు మంగళాశాసనం (పోట్రి) చేయడానికి వచ్చినాము (వందోమ్).

భారత సంస్కృతిలో ఆనాటి కాలంలో ఆర్థిక వ్యవస్థ పశువులు పాల చుట్టూ తిరిగేది. పాడిపంటలు పొంగిపొర్లితే సంపదే సంపద.  పాడిపంటలే అసలు సంపద. ఉత్తరాంధ్రలో పశువులను ఇప్పడికీ సొమ్ములు అంటారు. నందగ్రామంలో పాడిపశువులు చల్లని శ్రీకృష్ణ కరస్పర్శతో పెరిగినాయి. తన వారికోసం ఎన్నో ఉపకారాలు చేస్తూ ఇంకా ఏదైనా చేయాలేమో అనుకుంటూ ఉండే శ్రీకృష్ణుని ఉదార భావం (వళ్లల్) ఆయన చల్లని చేతులు తాకిన ఆ ఆవులకు కూడా వచ్చింది. తనను పెంచుకుంటూ పోషిస్తున్న యజమానులకు ఎన్ని పాలైనా ఇవ్వాలని ఆవులు అనుకుంటూ కుండలు (ఏట్రకలంగళ్) నిండి పొంగి పొర్లినా (ఎదిర్ పొంగి మీదు అళిప్ప) పాలు స్రవింపచేస్తూనే (పాల్ శొరియమ్) ఉన్నాయట. శ్రీ కృష్ణుడు తన కరుణామృత క్షీరధారలను కూడా అదేవిధంగా కురిపిస్తాడు. ఉదారత్వం రావడమే కాకుండా తాను తాకడం వల్ల పాడి పశువులు మరింత బలిష్ఠమైనాయట.

Also Read : గోవిందునితో సాన్నిహిత్యభావనే గోద కోరేది.. అద్దం చూసుకున్న ప్రతిసారీ అహంకారం వస్తుంది

భగవంతుని గుణ వైభవాన్ని చెప్పే పాశురాలు 21నుంచి మొదలవుతాయి. ఏట్రకలంగళ్ పాశురంలో పరమాత్మ ఔదార్య వైభవాన్ని వివరించింది గోదమ్మ. ‘‘ఉదారసర్వయేవైతే ఆర్తా జిజ్ఞాసు అర్థార్థి జ్ఞానీతు ఆత్మైనాయేవతం’’ అని శ్రీకృష్ణుడు భగవద్గీతలో వివరిస్తాడు. నన్ను ఆశ్రయించే వారు నలుగురు. 1 ఆర్త, 2 జిజ్ఞాసు, 3 అర్థార్థి, 4 జ్ఞాని.  బాధలు చెప్పుకుని కాపాడమనే వాడు ఆర్తుడు, ఆత్మతత్వం తెలుసుకోగోరిన వాడు జిజ్ఞాసు, ఇంకా సంపద పదవులు కావాలనుకునే అర్థార్థి,  లౌకిక వాంఛలు లేకుండా నా సేవే కావాలనుకునే వాడు జ్ఞాని. ఈ నలుగురూ ఉదారులే, వారిలో జ్ఞాని నాకు ఆత్మతో సమానుడైన వాడు అత్యంత ఆప్తుడు అని భగవంతుడి వివరణ. ఆయన జ్ఞానితో పాటు మిగిలిన ముగ్గురూ కూడా ఉదారులనడం ఆయన ఔదార్యం, అన్నింటికన్నా మించిన ఔదార్యం. ఆయన సాహచర్యం చేసిన నందగ్రామంలోని పశువులకు కూడా ఆ ఔదార్యం వచ్చింది. పాలు పిండే పనే లేకుండా కుండలు నింపి పొంగి పొర్లేంతగా పాలు తమంత తామే స్రవిస్తున్నాయి ఆ ఉదారమైన పశువులు. పొదుగుల నిండు దనంవల్ల అక్కడ పాత్రలు లేకపోయినా పాలు ధారగా స్రవిస్తూనే ఉన్నాయట. భగవంతుని ఔదార్యం ఆ విధంగానే ప్రవహిస్తూ ఉంటుంది. నాకిది కావాలని అడగాలా వద్దా అనే సంశయం వస్తుంటుంది. కనీసం పొదుగుకింద కుండైనా పెట్టాలి కదా. భగవానుడికి అభిముఖుడై అడగాలి. గురువును సమీపించి నిలబడి అడగాలి. అవ్యాజముగా అడగకుండానే రక్షించే స్వభావం భగవంతుడికి ఉంది. కాని నీ కుండ నిండలేదని సూచించడానికి కుండ పొదుగుకింద ఉండాలి కదా. భగవదనుభవము కావాలనే కోరిక ఉండాల్సిందే. అది అడగాల్సిందే. నిత్యం విడిచి ఉండలేని లక్ష్మీదేవి కూడా ‘నిన్ను విడిచి ఉండలేనయా’ అని కోరుతూనే ఉంటుందట. నిత్యసూరులు ‘‘సదా పశ్యన్తి సూరయః’’ ఎప్పుడూ భగవంతుడిని చూడాలని కోరుతూనే ఉంటారట. భగవత్స్వరూప గుణ వైభవమనే పాలను ఆచార్యులు వర్షిస్తుంటారు.

అటువంటి (పెరుంబశుక్కళ్) పెద్ద ఆవులెన్నో ఉన్న సంపన్నుడు నందగోపుడి ఇంటిలో మాధవుడిని నిద్రలేపుతున్నారు, ఆండాళ్, నీళాదేవి, గోపికలు. క్షీరాబ్దిలో శేషశాయి అయిన శ్రీవిష్ణువుని కాదు, మాకోసం నందగోప కుమారునిగా జన్మించి మాతో ఉన్న నిన్ను లెమ్మని ప్రార్థిస్తూ ఉంటే మేలుకోవడం లేదేమిటి? నందగోపుని కీర్తించే మాకోసం ఆయన గౌరవం నిలబెట్టడం కోసమైనా మావైపు చూడు. ఆర్తితో పిలిచే మా పిలుపులు వినవా? నీ ఐశ్వర్యం వల్ల మా పిలుపు అందడం లేదా? అని పదేపదే బతిమాలుతున్నా ఆయన కదలడం లేదు. పశుసమృధ్ది ఉన్న వారెందరో ఈ ఊళ్లో ఉన్నారు. నన్నేలేపుతున్నారని ఎందుకనుకోవాలి? అని శ్రీ కృష్ణుడు మౌనంగా ఉన్నాడట. అది గమనించిన గోపికలు శ్రీకృష్ణునికి మాత్రమే పొసగే విశేషణాలతో కీర్తించడం ఆరంభించారు.

Also Read : శ్రుతి, స్మృతి, ఇతిహాస పురాణ ఆగమములే ఆ అయిదు దీపాలు

నీతండ్రి ద్వారా సంక్రమించిన ఐశ్వర్యము మా ఆర్తి విని తీర్చడానికే గాని మా పిలుపు వినబడకుండా మదించి నిద్రించడానికి కాదు. అయినా క్షీరాబ్దిని వదిలి, వైకుంఠాన్ని వదిలి, పాలుపితికే మాకులంలో జన్మించింది మమ్మల్ని రక్షించడానికే కదా అంటున్నారు గోపికలు. నందగోపుని గుణాలు అయిదు. 1. వేలాయుధంతో శ్రీకృష్ణుని సేవించడం, 2. నాయకుడు, 3. వస్త్ర, అన్న, జలములను ఉదారముగా ఇచ్చే ధర్మము చేయడం, 4. మదగజాలను ఎదిరించి, సమరంలో వెనుదిరగని వీరత్వం, 5. అవిచ్ఛిన్నముగా పాలు స్రవించే ఉదారములైన గోవులు అనేకం కలిగి ఉండడం. ఇవన్నీఇదివరకటి పాశురాలలో వివరించారు గోదమ్మ. ఆచార్యుని లక్షణాలు కూడా ఇటువంటివే అంటారు శ్రీభాష్యం. 1. భగవంతుడిమీద ఎంత ప్రేమంటే ఆయనను తాను రక్షించాలనుకోవడం, మంగళాశాసనం చేయడం, 2. తాను సాధించిన భగవదనుభవాన్ని అందరికీ అందించాలనుకునే నాయకత్వలక్షణం, 3. దానికి సాధనమైన తిరుమంత్రాన్ని ఇచ్చి, భగవంతుడే ధారకము, పోషకము, భోగ్యముగా ఉండే దశను ఇచ్చే లక్షణం. 4. ఈ అనుభవాన్ని నిరోధించే వారిని జయించే బలం, గజం వంటి పరమాత్మనే వశం చేసుకోగల్గడం, 5. తాననుభవించిన దానిని శిష్యులకు ఉదారంగా ఇచ్చే వాగ్వైభవం కలిగి ఉండడం. అటువంటి వైభవము, ఔదార్యము కల్గిన శిష్యులు ఎంతో మందిని కలిగి ఉండడం. ఇటువంటి ఆచార్యులకు పరమాత్మవిధేయుడై ఉంటాడు. మంచి లక్షణాలలో ముఖ్యమైంది దృఢత్వం. ఆశ్రితులను రక్షించడం తన కార్యమని భావించేవాడు. ప్రాణాలైనా విడుస్తాను, లక్ష్మణుడినైనా విడుస్తాను. నిన్నైనా విడుస్తాను. కాని సీతా, మునులను రుషులను ఆశ్రితులను రక్షిస్తాననే ప్రతిజ్ఞను మాత్రం విడువను, అంటాడు రాముడు.

వేదాలు ప్రతిపాదించిన (ఊట్రముడయాయ్ వేదంలో చెప్పిన) నారాయణుడే శ్రీ కృష్ణుడు. ప్రమాణ సిద్ధమైన వాడు. సకల వేదాల వలన తెలియదగిన వాణ్ణినేనే అని ప్రకటించాడు. ‘‘సర్వే వేదాః కృష్ణా’’ అంటే అన్ని వేదాలు చెప్పేది కృష్ణుని గురించే. (పెరియార్) ఆ వేదంవలన కూడా తెలుసుకోబడని సమున్నతుడూ, నిరతిశయ బృహత్వముగలవాడు. వాక్కు మనస్సులకు అందని వాడు, వాక్కు మనస్సు చేతనే గ్రహింపదగిన వాడు, (చుడరే) తేజోమూర్తి, జ్యోతిస్వరూపుడు. ప్రత్యక్షప్రమాణాలతో పరమాత్ముడిని తెలుసుకోవడం సాధ్యం కాదు. అనుమాన ఉపమాన ప్రమాణాలకు కూడా అందడు. కేవలం వేదములు/శాస్త్రముల ద్వారా మాత్రమే తెలుసుకోవడం వీలవుతుంది. అవాఙ్మానసగోచరుడైన (వాక్కుకు మనసుకు గోచరించని) పరమాత్మ ఎవరికి తోచినరీతిలో వారికి ప్రపంచమంతటా కనిపిస్తున్నాడు. కంటికి కనిపించే విధంగా ఆలయాల్లో ఉన్నాడు, ఇళ్లల్లో కూడా ఉన్నాడు. తలుపుల మధ్యే కాదు తలపుల్లో కూడా తలిచిన రీతిలో ఉన్నాడు. అన్నమయ్య అన్నట్టు ఎంత మాత్రమున ఎవ్వరు తలిచిన అంతమాత్రముగా ఉంటాడు పరమాత్మ. ఈ మాట అన్ని మతాలకు లోకాలకు వర్తిస్తుంది. ఆయన తనను ఆపేక్షించే వారిని కరుణించడంకోసం ఎదురుచూస్తూ ఉంటాడట.

Also Read : ఆమె జీవుడికి దేవుడికి మధ్యవర్తి, వాత్సల్య గుణోజ్వల – అలువేలు మంగమ్మ

రాముని ఔదార్యం

తనకు అత్యంత ప్రియమైన సీతను ఎత్తుకుపోయిన శత్రువు రావణుడి సోదరుడు ఈ విభీషణుడనీ, చంపదగిన వాడని హెచ్చరించినా, రావణుడే వచ్చి శరణంటే కూడా ఆదుకొంటానంటూ రాముడు, అతని తమ్మునికి ఆశ్రయం ఇస్తాడు. మనసు మార్చుకుని తనను ఆశ్రయించాలనే ఉద్దేశంతోనే రావణుడిని చంపే అవకాశం ఉన్నా వదిలేసి ఈరోజు వెళ్లి రేపు రా అని యుధ్దభూమినుంచి పంపివేస్తాడు రాముడు. ఆ ఔదార్యాన్నే ఈ పాశురంలో వివరిస్తున్నారు గోదమ్మ. ఇతరులకు ఉపకారం చేస్తున్నానని అనుకోకుండానే అదే తన పని అన్నట్టు ఉపకారం చేస్తున్నాడు. కిష్కింద రాజ్యాన్ని సుగ్రీవుడికి లంకా రాజ్యాన్ని విభీషణుడికి పట్టంగట్టి తన దుఃఖం తీరినట్టు సంతోషించాడట రాముడు. గెలిచిన రాజ్యాలను ఆయన తన రాజ్యంలో కలుపుకోలేదు.

కాకాసురుడు

ఒకరోజు రాముడు అలసిపోయి సీత ఒడిలో నిద్రిస్తున్నాడు.  ఒక కాకి చాలా దగ్గరగా ఎగురుతూ సీతాదేవి గుండెలమీద పొడిచాడు. శ్రీరామునికి నిద్రాభంగం కాకూడదని సీత కాకి హింసను చాలాసేపు భరించింది. అదే అదనుగా తీసుకుని కాకి ఆమె సున్నితమైన వక్షస్థలాన్ని రక్త సిక్తం చేసింది. ఆమె ఇక భరించలేకపోయింది. ఆమె ఆవేదనా స్వరాలు శ్రీరాముడిని నిద్రలేపాయి. జరిగిందేమిటో తెలుసుకున్న రాముడు ఈ దుర్మార్గుడెవడని పరీక్షించాడు. అతడు ఇంద్రుడి దుష్టపుత్రుడు జయంతుడు. అతను కావాలని కామదృష్టితో సీతను వేధిస్తున్నాడని. కాకి రూపంలో దాడిచేస్తున్నాడని అర్థమైంది. రాముడికి తీవ్రమైన కోపం వచ్చింది. వెంటనే గడ్డిపరకపైన మంత్రించి బ్రహ్మాస్త్రాన్ని సంధించి ప్రయోగించాడు. కాకి రూపంలో ఉన్న జయంతుడు ప్రాణరక్షణకోసం ఎక్కడికి వెళ్లినా ప్రయోజనం లేదు. ఆ అస్త్రాన్ని తప్పించుకోవడానికి కాకి వెళ్లని లోకం లేదు. ఎక్కడా రక్షణ దొరకలేదు. తిరిగి తిరిగి శ్రీరాముని పాదాలు చేరుకున్నాడు. సీతమ్మ ఆదుకొమ్మని పురుషకారం కట్టుకున్నది. శరణు వేడినందుకు ప్రాణం కాపాడతాడు కాని బ్రహ్మాస్త్ర ప్రయోజనం సిద్ధించడానికి, మదోన్మత్త జయంతుడి నేరానికి శిక్షగా అతను ఒకకన్ను బలి ఇవ్వక తప్పలేదు.  శ్రీరాముడి పరాక్రమ ఔదార్యాలకు ఈ కథ సాక్ష్యం. ఇదే సీతను అశోకవనంలో హనుమ చూసాడనేందుకు రుజువుగా నిలబడింది. ఎందుకంటే ఈ కథ తెలిసిన వారు సీతారాములే తప్ప భూలోకంలో మరెవ్వరూ లేరు.  రాముడు సీతకు అపాయం కల్పించిన వాడిని వెంటనే శిక్షిస్తాడనేందుకు కూడా ఈ కథ రుజువు. అంత తొందరగా ఆదుకునే కరుణామయుడు వీర విక్రముడు అని చెప్పే సందర్భంలోనే సీత గోద ఈ కథ చెప్పారు. సీత తనను త్వరగా ఆదుకొమ్మని హనుమతో సందేశం ఇచ్చింది. గోదా గోపికలు కూడా త్వరగా అనుగ్రహించాలనే కోరుకుంటున్నారు.  ఈ కథాంశాన్ని తీసుకుని బాపు గొప్ప బొమ్మ గీసారు. 

తేజోరూపుడు శ్రీకృష్ణుడు

ఉత్తములు అధములు అనే భేదం చూపకుండా అందరినీ ఆదుకోవడం కోసం ఆయన క్షీరాబ్దిని వదిలి దిగి వచ్చాడు. గొల్లపిల్లలను కరుణించడం కోసం వ్రేపల్లెకు వేం చేసాడు.

తతోఖిల జగత్పద్మ బోధాయాచ్యుత భానునా
దేవకీ పూర్వసంధ్యాయాం ఆవిర్భూతమ్ మహాత్మనా

లోకమనే తామరపుష్పం వికసించడం కోసం అచ్యుతుడనే సూర్యుడు దేవకి గర్భాన ఆవిర్భవించినాడు. శ్రీకృష్ణుడుని తేజో రూపా అంటూ గోదాదేవి ఈ అర్థాన్ని సూచిస్తున్నారు.

శత్రువులు నీ పరాక్రమానికి పరాజితులై వస్తున్నారు. కాని మేము(గోపికలు) నీ గుణాతిశయాలకు పరవశులమై, వశులమై వస్తున్నాము. వారు బలాన్ని విడిచి నీ వాకిట నీ చరణాలను పట్టుకోవడానికి వచ్చారు. మేము కూడా మా స్త్రీత్వ సౌందర్యాహంకారాలను, అలంకారాలను విడిచి మీ వాకిట నిలుచున్నాం. మా వస్త్రాలను దాచి రెండుచేతులెత్తి శరణు వేడినప్పుడు వాటిని తిరిగి ఇచ్చినావు. అప్పుడే మా అహంకారాన్ని విడిచి శరణాగతి చేసాం. మళ్లీ నిన్ను స్తుతించి మంగళాశాసనం చేసేందుకు వచ్చాం. లేచిరావయ్యా కృష్ణా అంటున్నారు గోపికలు, ఆండాళ్, నీళాదేవి. ఔదార్యపు రాశి భగవంతుడిని అహంకారాలను విడిచి నిలిచిన గోపికలు మేలుకొలపడమే ఈ 21వ రోజు పాశురం భావం.

నేను నాది అనే మాటలు వదిలేసి మేము మనము అని ముందడుగు వేస్తే ఆదుకోవడానికి పరమాత్మ ఔదార్యంతో సిద్ధంగా ఉన్నాడని సారాంశం. భగవంతుడి ఔదార్యం ఎంతంటే తనను ఆశ్రయించవచ్చిన వారు ఎంతో ఉదారంతో తనను ఆశ్రయించారని సంతోషిస్తాడు.

ఆచార్యుని కరుణ

గోవు వంటి వాడు ఆచార్యుడు. మన మనసులనే కుండలను ముందుంచితే భగవంతుని గుణ వైభవాలనే పాలజ్ఞానధారను ఆచార్యులవారు వర్షిస్తారు. తనకు గురువు చెప్పిన జ్ఞానాన్ని మరొకరికి చెప్పాలనే తపన, తెలియని వారు అడిగితే చెప్పాలి కదా అనే ఆలోచన, రామానుజులవలె ‘వాడెలాతరిస్తాడు, వాడికి జ్ఞాన మార్గం ఇవ్వాలనే’ అనుకుని, అడిగినా అడగకపోయినా, గోపురమెక్కి పిలిచి, అతినిగూఢమైన మహామంత్రాన్ని, మంత్ర అంతరార్థాలను తనంత తానే ఉపదేశించే ఔదార్యం, అర్జునుడు అడగకపోయినా వివరంగా చెప్పి, పోనీ ఈ విధంగా చెబితే అర్థమవుతుందేమోనని, ఒక పద్ధతి ప్రకారం, అన్ని రకాలుగా శ్రీ కృష్ణుడు చెప్పినట్టు, విన్నా వినకపోయినా ప్రబోధించే ఔన్నత్యం గురువులకు ఉంటుంది. చెప్పడం నా ధర్మం, వినడం వారిష్ఠం అని చెప్పేవారు. గోవులంతాగురువులు, గోపాలుడు జగద్గురువు. జ్ఞాన ముద్ర అనే అంకుశంతో మనమనసులను తొలిచే మదములను తొలగించి కరుణించవలసింది గురువే. నందగోపుడు ఆచార్యుడు, గోవులు వేదములు, వేదాంగములు దూడలు, మన వాంఛితములు నెరవేర్చడమే కుండలు నింపడం. మరో కోణంలో గోవులే ఆచార్యులు, శిష్యులంతా కుండలు. కుండను పొదుగుకింద పెట్టడమంటే ఆచార్యుని ఆశ్రయించడం. ఆచార్యుడు చెప్పిన విషయాలను మననం చేసుకుంటూ చేయవలసిన యుక్తులను సుదృఢం చేసుకోవడమే పొంగు. ఇక శత్రువులెవరంటే భక్తులను ద్వేషించే వారే.  
శత్రువులు బాణముల దెబ్బకు తాళలేక భయపడి నీ వాకిట చేరారు. మాకు ఆ భయం లేదు. నీ గుణములు మనసుకు తూట్లు పొడిచాయి అందుకని వచ్చాం. నేను నాకు నాది అనేవి వదిలేసి వచ్చాం, నిన్ను స్తుతించడం కోసమే. నిద్రలేచి ఆదరించు అంటున్నారు గోపికలు. శ్రీ భాష్యం వారు అంతే ఔదార్యంతో మనను కరుణించి తిరుప్పావై వివరాలు మనకు అందించారు.

దశమ స్కంధము – పూర్వ భాగము : శ్రీకృష్ణుడు గోవర్ధన పర్వతమునెత్తుట

“నా అంతటి వాడిని నేను – పరబ్రహ్మమేమిటి – నాకు అధికారం ఇవ్వడం ఏమిటి – నేనే వర్షము కురిపించడానికి అధికారిని” అని ఇంద్రుడిలోపెరిగిన అహంకారాన్ని గమనించాడు బాలకృష్ణుడు.  తండ్రి దగ్గరకు వెళ్ళాడు. అక్కడ పెద్దలందరూ కూర్చుని సమాలోచనలు చేస్తున్నారు. “మనం యజ్ఞం చేస్తే ఆ యజ్ఞము చేత ఆరాధింపబడిన దేవేంద్రుడు ప్రీతిచెది వర్షమును కురిపిస్తాడు. కనుక ఇంద్రుడిని పూజిద్దాం అనుకుంటున్నాము” అని తండ్రి అన్నాడు. కృష్ణుడు సమాధానం: మనం చేసిన కర్మవలననే మనం ఐశ్వర్యమును పొందగాలిగాము. పశుసంపద మన ఐశ్వర్యం. మనం పశువులను పోషించుకోవడానికి గోవర్ధన గిరి గడ్డిని ఇస్తోంది. ఈ కొండమీద మన పశువులు మేస్తున్నాయి. మన కంటికి కనపడి మనకి ప్రతిరోజూ గడ్డి యిస్తున్నది గోవర్ధన గిరి. మీరేమో కంటికి కనపడని ఇంద్రునికి యజ్ఞం చేస్తానంటున్నారు. మీరు యజ్ఞమును కంటికి కనపడే గోవర్ధన గిరికి చేయాలి. అందుకని ఇంద్రయాగం వద్దు. మనం గోవర్ధనగిరికి యాగం చేద్దాము”.

గోవర్దనగిరికి ప్రదక్షిణం చేస్తూ నమస్కరించారు.  పెద్దపెద్ద ఆవులు, దూడలు, ఎద్దులు అన్నీ ప్రదక్షిణం చేస్తున్నాయి. కృష్ణుడు గోపాల బాలురిలో ఒకడిగా ప్రదక్షిణం చేస్తున్నాడు. కానీ తానే గోవర్ధన గిరిమీద ఉన్న గోవర్ధనుడిగా కనపడుతున్నాడు.ఈ చప్పుళ్ళు ఇంద్రునికి వినపడ్డాయి. విషయం తెలిసి ఇంద్రునికి ఎక్కడలేని కోపం వచ్చింది. బృందావనంపై మేఘాలు కమ్ముకోవాలని, పిడుగులు కురియాలనీ, తీవ్రమైన స్థాయిలో వర్షాలు కురిపించాలని ఆదేశించారు. వజ్రాయుధమును పట్టుకుని ఐరావతమును ఎక్కి తనూ విధ్వంసం చూడడానికి బయలుదేరాడు.

బృందావనం అంతా గాఢాంధకారం అయిపొయింది. పిడుగులు పడిపోతున్నాయి. గోపకులు కృష్ణా, రక్షించాలని కోరారు. కృష్ణుడు అక్కడ వున్న గోవర్ధన పర్వతమును అవలీలగా, అమాంతం పైకి ఎత్తి తన చిటికిన వేలు మీద పట్టుకున్నాడు. చిరునవ్వు నవ్వుతూ, ఏమీ కష్టపడకుండా ఒక పెద్ద గొడుగును పట్టినట్లు ఆ మహా శైలమును పట్టుకున్నాడు. ఆవులు, దూడలు, ఎద్దులు, గోపకాంతలు, గోపకులు, గోపాల బాలురు అందరూ ఆ గోవర్ధన గిరి కిందకు వచ్చేశారు. కృష్ణుడు హాయిగా నవ్వుతూ ఆ గోవర్ధన గిరిని ఎత్తి పట్టుకున్నాడు. అందరూ దానికింద నిలబడ్డారు. ఆయన పట్టుకున్న గోవర్ధనగిరి అనబడే గొడుగుకి సాక్షాత్తు శ్రీమన్నారాయణుని చిటికిన వేలు కర్ర. ఆయన భుజ మూపురమే దానికి ఉన్న వంపు తిరిగిన మూపు. దానికి అన్నివైపుల నుండి జాలువారుతున్న నీటి దారలో ముత్యములతో కట్టిన అలంకారములు. దానికింద నిలబడి “మమ్మల్ని ఇంద్రుడు ఏమి చేస్తాడ”ని నవ్వుతున్న గోపకాంతల నోళ్లలోంచి వస్తున్న కాంతులు అక్కడ పట్టిన రత్నదీపములు. రత్న నీరాజనములు. ఆయన వారిని ఏడురాత్రులు ఏడు పగళ్ళు ఏడేళ్ళ వయసులో తన చూపులతో పోషించాడు.

బాలుం డీతఁడు; కొండ దొడ్డది; మహాభారంబు సైరింపఁగాఁ

జాలండో; యని దీని క్రింద నిలువన్ శంకింపఁగాబోల; దీ

శైలాంభోనిధి జంతు సంయుత ధరాచక్రంబు పైఁబడ్డ నా

కేలల్లాడదు; బంధులార! నిలుఁ డీ క్రిందం బ్రమోదంబునన్!!

“వీడు చిన్నపిల్లాడు పెద్ద గోవర్ధన గిరిని పట్టుకున్నాడు.ఏమో తొందరపడి క్రిందకు వెళితే పిల్లవాడు కొండను వదిలేస్తే ప్రమాదం వస్తుందేమోనని బయట నిలబడతారేమో! నన్ను నమ్మండి. ఈ సమస్త బ్రహ్మాండములు వచ్చి ఈ గోవర్ధన గిరి మీద పడిపోయినా సరే ఈ కొండ కదలదు. మీకు రక్ష. నేను చెప్తున్నాను. వచ్చి ఈ కొండ క్రింద చేరండి. మిమ్మల్ని నేను రక్షిస్తాను” అన్నాడు. అందరూ వచ్చి కొండ క్రింద చేరారు. అలా ఏడురోజులు మీనాక్షీతత్త్వంతో పోషించాడు.

ఇంత చిన్న బాలుడే గోవర్ధన గిరి ఎత్తడమేమిటి? దానిని ఏడు రాత్రులు, ఏడు పగళ్ళు పట్టుకుని ఉండడం, ఏమిటి? ఇతనే పరబ్రహ్మమా అనే ఆలోచన కలిగింది.  చూసాడు. అర్థమైంది. క్షమాపణ కోరాడు.  గోవులను గోపాలురను గోపికలను కాపాడి గోవిందుడైనాడు. వేంకటాచలంలో శేషాద్రి శిఖరం మీద శ్రీ కృష్ణుడై వెలసి గోవిందనామంతో ప్రతిధ్వనించి పోతూ, పద్మావతీ దేవిని వక్షఃస్థలంలో పెట్టుకొని పద్మపీఠం మీద కారుణ్య మూర్తియై నిలబడి మనలను ఆదుకుంటున్నాడు.⁠⁠⁠⁠

శ్రీకృష్ణుడు స్వయంగా అవతరించి ఎదురుగా ఉన్న గుర్తించని అహంకారంతో ఇంద్రుడున్నాడు. అర్చారూపంలో విగ్రహమైఉన్నా నమ్మడానికి అనుమానించే అహంకారంతో మానవులు ఉన్నారు. మనకు అవజ్ఞత చులకన భావనం ఏర్పడుతుంది. మొదట విగ్రహం, పిదప మనకు కనిపించే సూర్యుడు, ఆతరవాత మనను కదలకుండా మనలో ఉండి నడిపించే హృదయ చైతన్యం ఇవన్నీ పరమాత్మ స్వరూపాలని విశ్వాసం ఉండాలని జీయర్ స్వామి ప్రబోధించారు. మధ్యలో ఆపితే షాక్ కొట్టి, కనబడకుండా ఉంటూ చివరకు వెలుగులు కురిపించే విద్యుత్ తత్వాన్ని, చైతన్యం ఉన్న విగ్రహమే అనే తత్వం అని గుర్తించాలని పిలుపుఇచ్చారు. గోదమ్మ శ్రీ వెల్లిపుత్తూర్ లో వటపత్రశాయి మూర్తిని ఆరాధిస్తూ, అందులో శ్రీరంగని, శ్రీ వేంకటేశుని చూస్తూ, శ్రీకృష్ణుడిని పాశురాల్లో కీర్తిస్తూ, పాలకడలిలో స్వామిని ప్రార్థిస్తూశ్రీరంగనిలో ఐక్యం అయిపోయింది. తను బోధించినది సాధించిచూపినది కనుక ఆమె కావ్యం అజరామరమైంది.

వందే జగన్మాతరం

దాశరథి రంగాచార్య ‘‘గత పాశురంలో నీళా కృష్ణులను పేర్కొన్నారు. ఇప్పుడు కిష్టయ్యను మాత్రమే మేల్కొల్పుతున్నారు. తల్లిగత పాశురంలో వాగర్థారివ దర్శనం ఇచ్చారు. ఇప్పుడు మాతృదర్శనం ఇస్తున్నారు.  భార్యభర్త కౌగిట్లో కరుగుతుంటుంది. ఆమె బిడ్డ ఏడుపు వినిపిస్తుంది వెంటనే ఆమెలో మాతృత్వం పొంగుతుంది. భర్తను వదిలి, బిడ్డను చేరుతుంది. వాత్సల్యం ప్రేమను తల దన్నుతుంది’’ అని ఈ పాశురపు సారాంశాన్ని ఆమె మాతృత్వ మహిమా మాధుర్యం వివరించారు. వందే జగన్మాతరం అనే కొత్త నినాదాన్ని ప్రవచించారు దాశరథి.